Theo Tổ chức Y tế Thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 trong các nguyên nhân gây tử vong và đứng thứ 5 về gánh nặng bệnh tật toàn cầu. Bệnh tắc nghẽn phổi là căn bệnh nguy hiểm và khi mắc thì cần thời gian điều trị khá dài. Vậy những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD).
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là gì?
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một tình trạng lâm sàng của phổi có đặc điểm là suy giảm không hoàn toàn, không thể đảo ngược và nguy cơ mắc lại, đặc trưng bởi việc giảm hiệu suất thông gió của phổi và thường đi kèm với tăng đáng kể của viêm nhiễm phổi. COPD bao gồm hai tình trạng phổi chính:
- Viêm phế quản mãn tính (Chronic Bronchitis): Đây là tình trạng mà phế quản (ống dẫn không khí vào và ra khỏi phổi) trở nên viêm nhiễm và sưng to trong thời gian dài. Nó gây ra triệu chứng như ho, sổ mũi, và tiết dịch nhiều. Một số người có viêm phế quản mãn tính cũng có thể sản xuất một lượng lớn đàm.
- Phổi tình trạng mãn tính (Emphysema): Đây là tình trạng mất mát tổ chức phổi bình thường và linh hoạt, thường do việc hủy hoại và phá hủy tổ chức phổi. Khi các bồ bao phổi bị hủy hoại, sự linh hoạt của phổi giảm, dẫn đến việc mất khả năng trao đổi không khí một cách hiệu quả.
Tuy nhiên bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có thể làm chậm tiến triển và điều trị hiệu quả khi phát hiện ở giai đoạn sớm tránh được các biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính
- Hút thuốc lá: Đây là yếu tố chính gây ra COPD. Các hợp chất hóa học trong thuốc lá gây tổn thương cho các tổ chức phổi, gây viêm nhiễm và làm giảm khả năng phổi hoạt động.
- Tiếp xúc với hạt bụi độc hại: Người ta thường gặp phải hạt bụi và hạt bụi độc hại trong môi trường làm việc, chẳng hạn như hạt bụi từ công trường xây dựng, hạt bụi khoáng, hạt bụi từ môi trường nông nghiệp, và hạt bụi từ công việc liên quan đến hóa chất độc hại. Tiếp xúc liên tục với các hạt bụi này có thể gây ra viêm nhiễm và tổn thương phổi.
- Ô nhiễm không khí: Sự ô nhiễm không khí, bao gồm các chất khí độc hại và hạt bụi, cũng có thể tạo ra môi trường không tốt cho sức khỏe phổi và gây tăng nguy cơ mắc COPD.
- Lịch sử gia đình: Nếu bạn có người trong gia đình đã mắc COPD, nguy cơ mắc bệnh này có thể cao hơn.
- Tiền sử bệnh về phổi: Các bệnh phổi khác như viêm phổi mãn tính (bronchitis mãn tính) hoặc bệnh phổi mô xơ (fibrosis) cũng có thể tạo điều kiện cho việc phát triển COPD.
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc COPD tăng theo tuổi. Những người trung niên và người cao tuổi có nguy cơ cao hơn so với những người trẻ hơn.
- Khiếm khuyết alpha-1 antitrypsin: Alpha-1 antitrypsin là một protein bảo vệ phổi khỏi tổn thương. Khi có sự thiếu hụt alpha-1 antitrypsin do yếu tố di truyền, người đó có nguy cơ mắc COPD tăng lên.
Những chịu chứng khi mắc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD)
Người mắc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD) có thể trải qua một loạt các triệu chứng và biểu hiện, và mức độ nghiêm trọng của bệnh có thể thay đổi từ người này sang người khác.
- Khó thở: Khó thở là triệu chứng phổ biến nhất của COPD. Ban đầu, khó thở có thể xuất hiện khi bạn hoặc tập thể dục, nhưng sau đó có thể trở nên khó khăn hơn và xuất hiện ngay cả khi bạn đang nằm nghỉ.
- Ho kéo dài: Các cơn ho kéo dài, đặc biệt là vào buổi sáng, là một triệu chứng thường gặp ở người mắc viêm phế quản mãn tính.
- Tiết đàm nhiều: Người mắc COPD thường có xuất tiết đàm nhiều và có thể thấy nó màu trắng, màu vàng, hoặc có máu.
- Sưng mô: Sưng mô xung quanh cổ họng và phế quản có thể gây ra cảm giác chói, đau và khó thở.
- Mệt mỏi: COPD có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi và suy giảm năng lượng do khó thở khiến việc hít thở và lấy đủ oxy cho cơ thể trở nên khó khăn.
- Suy dinh dưỡng: Do khó thở và mệt mỏi, người mắc COPD có thể gặp vấn đề về suy dinh dưỡng và giảm cân.
- Nhịp tim nhanh: COPD có thể dẫn đến tăng nhịp tim (tachycardia) và làm cho tim hoạt động mạnh hơn để cung cấp đủ oxy cho cơ thể.
- Hoại tử phổi: Trong trường hợp nghiêm trọng, COPD có thể gây ra hoại tử phổi, khi mà một phần của phổi bị hủy hoại và không còn hoạt động.
Những triệu chứng này có thể thay đổi theo thời gian và tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nếu bạn hoặc người thân của bạn trải qua các triệu chứng tương tự và có nguy cơ mắc COPD (như hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với hạt bụi độc hại), bạn nên tìm kiếm sự tư vấn và kiểm tra từ bác sĩ để được đánh giá và điều trị sớm.
Bài viết này là những thông tin Bảo Bối chia sẻ đến bạn về “các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính”. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích trong việc chăm sóc sức khỏe của bạn và gia đình.
