Suy thận không chỉ là bệnh lý ở người lớn tuổi. Thực thế, căn bệnh này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, bao gồm trẻ em. Suy thận ở trẻ em/ nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng xấu tới quá trình phát triển của trẻ, thậm chí là tử vong.
Suy thận là gì?
Suy thận ở trẻ em là tình trạng trẻ bị suy giảm chức năng thận. Thận mất đi khả năng thải độc và lọc máu nên các chất độc hại có thể ứ đọng lại trong cơ thể như creatinin, ure, natri, kali… Các chất độc hại ứ đọng lâu dài có khả năng gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm khác.
Suy thận ở trẻ em được chia làm 2 dạng, cụ thể:
- Suy thận cấp tính: Tình trạng này có khả năng xảy ra ở mọi lứa tuổi, bao gồm trẻ sơ sinh. Nguyên nhân gây bệnh thường là do dị tật bẩm sinh.
- Suy thận mạn tính: Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ trong độ tuổi 8 – 10 tuổi. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do hội chứng thận hư kháng thuốc, viêm cầu thận cấp, bệnh cầu thận hay viêm thận lupus mà không được điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây suy thận ở trẻ em
Dị tật bẩm sinh, di truyền:
Khi mang thai, nếu thai phụ mắc phải suy thận cấp sẽ khiến tế bào gây bệnh tấn công thai nhi, gây ra bệnh thận ở trẻ. Ngoài ra, những dị tật bẩm sinh như thận đôi, thận đa nang, bất sản thận… cũng gây ra bệnh suy thận ở trẻ sơ sinh.
Giảm thể tích tuần hoàn cơ thể:
Trẻ có hệ miễn dịch kém dễ mắc phải những triệu chứng như tiêu chảy cấp, rối loạn tiểu, khiến cơ thể bị mất nước. Tình trạng này có thể dẫn tới thể tích tuần hoàn trong cơ thể của trẻ bị suy giảm đột ngột, dẫn tới nguy cơ suy thận ở trẻ em.
Tổn thương ở thận:
Những bệnh lý thận như viêm cầu thận, nhiễm độc thận, hoại tử ống thận… sẽ kéo theo sự suy giảm nghiêm trọng chức năng bài tiết của thận. Khi bị tổn thương thận, những bệnh lý này hoàn toàn có khả năng biến chứng, gây ra tình trạng suy thận cấp ở trẻ.
Nhiễm trùng:
Những loại vi trùng, ký sinh trùng là nguyên nhân gây bệnh suy thận ở trẻ. Khi vi trùng tấn công cơ thể, gan và thận là những bộ phận có chức năng đào thải độc tố sẽ bị tác động nặng nề nhất, gây ra tình trạng suy thận ở trẻ.
Bệnh lý về huyết áp và tim mạch:
Trẻ em khi mắc những bệnh lý về huyết áp và tim mạch rất dễ mắc phải bệnh suy thận vì sử dụng thuốc thường xuyên trong quá trình điều trị. Thuốc thường có tác dụng phụ không tốt cho chức năng bài tiết của thận. Vì thế, việc dùng thuốc trong thời gian dài dễ dẫn tới tình trạng suy thận cấp.
Các chịu chứng suy thận ở trẻ em
Suy thận thường không có triệu chứng rõ rệt. Người nhà sẽ không biết hay không lưu ý để theo dõi sức khỏe của trẻ. Vì thế, phần lớn trường hợp nhập viện thường đã ở giai đoạn cuối. Ba mẹ cần chú ý nếu nhận thấy những dấu hiệu bệnh dưới đây cần đưa con đến ngay cơ sở y tế để có biện pháp can thiệp kịp thời.
1. Phù nề
Trẻ có dấu hiệu sưng phù ở mắt sau khi ngủ dậy, tiếp đến là sưng toàn bộ cơ thể như tay, chân, bụng, lưng… Người nhà thường lầm tưởng rằng trẻ bị dị ứng với thức ăn hay do côn trùng cắn nên đã tự mua thuốc chữa trị.
Điều này là vô cùng nguy hiểm vì ẩn chứa nhiều nguy cơ gây biến chứng khó lường. Khi lượng ure trong máu tăng cao đột ngột (vượt nồng độ 20 – 30 mmol/l), tình trạng phù nề sẽ diễn ra rất nhanh.
2. Tiểu tiện bất thường hoặc tiểu quá nhiều
Trẻ nhỏ bị suy thận sẽ có triệu chứng như tiểu ít, tiểu khó, tiểu buốt, tiểu nhiều về đêm… Nước tiểu của bé sẽ có màu đỏ do lẫn với máu, màu đục. Khi tình trạng này kéo dài, trẻ có thể bị bí tiểu, không tiểu được.
Tiểu nhiều lần về đêm là dấu hiệu suy thận thường gặp nhất. Dù lượng nước tiểu rất ít nhưng trẻ vẫn thường xuyên đi tiểu nhiều trong đêm. Khi đó, chức năng của thận không đảm bảo cho nhu cầu cơ thể, khiến trẻ bị đái dắt với lượng nước ít. Đi tiểu thường xuyên trong đêm còn làm trẻ bị mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ sâu, dễ khiến cơ thể bị suy nhược.
3. Chân tay bủn rủn
Khi bị suy thận, trẻ thường bị run tay chân nhiều, khó kiểm soát và kèm theo những triệu chứng như uể oải, mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn… Nếu người nhà không phát hiện sớm và xử lý kịp thời, trẻ có nguy cơ bị đe dọa tính mạng.
4. Hơi thở yếu, thở có mùi
Khi lượng oxi không đủ cung cấp cho cơ thể, trẻ thường xuyên bị thở khò khè. Hơi thở yếu gây ảnh hưởng tới sức khỏe, làm bé bị chóng mặt, thở dốc, tức ngực… Đôi khi, trong lúc ngủ, trẻ sẽ bị khó thở. Ngoài ra, hơi thở của bé cũng sẽ có mùi khó chịu. Trong giai đoạn đầu của bệnh suy thận, cơ thể của trẻ không thải được chất độc nên bị tích tụ, gây ra mùi khó chịu cho hơi thở.
5. Chán ăn, ăn không ngon
Khi bị suy thận, trẻ thường cảm thấy chán ăn, không còn hứng thú đối với việc ăn uống. Trẻ thường bị ngán với các món thịt. Cơ thể trẻ thường xuyên mệt mỏi, chỉ muốn nằm yên một chỗ. Người nhà cho ăn món gì cũng khiến trẻ dễ bị nôn, luôn trong tình trạng buồn nôn, đặc biệt là khi ngửi mùi thức ăn.
6. Nhức đầu
Các cơn đau đầu, chóng mặt đột ngột, âm ỉ khi bị suy thận làm trẻ cảm thấy mệt mỏi, uể oải. Bệnh suy thận làm thể tích máu tăng, dẫn tới tình trạng quá tải tuần hoàn khiến gan to, phù phổi, gây đau nhức đầu. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt hàng ngày của trẻ.
Các biến chứng có thể xảy ra nếu không điều trị suy thân ở trẻ em kịp thời
Bệnh suy thận khi không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, trẻ có thể phải đối mặt với những biến chứng như:
- Chân tay sưng phù do cơ thể giữ nước.
- Dễ mắc phải những bệnh lý tim mạch như viêm màng tim, suy tim…
- Thiếu máu, chức năng lọc máu kém, hàm lượng kali trong máu tăng cao có khả năng dẫn tới tử vong.
- Tình trạng xương bị yếu hơn bình thường, dễ dẫn tới gãy xương.
- Bệnh suy thận có thể ảnh hưởng tới khả năng tập trung của trẻ do hệ thần kinh trung ương bị tổn thương.
- Hệ miễn dịch bị suy giảm nên trẻ rất dễ mắc những bệnh lý khác.
- Tử vong.
Những phương pháp chẩn đoán suy thận ở trẻ em
- Kiểm tra chức năng thận: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu và nước tiểu để đánh giá chức năng thận. Các xét nghiệm máu như xét nghiệm creatinine, urea, và điện giải máu sẽ cho biết mức độ lọc máu và chức năng thận. Xét nghiệm nước tiểu có thể bao gồm xét nghiệm protein, muối và mật độ nước tiểu để đánh giá chức năng lọc và cân bằng nước của thận.
- Siêu âm thận: Siêu âm thận được sử dụng để xem xét kích thước, hình dạng và cấu trúc tổng quát của thận. Nó có thể giúp phát hiện các bất thường cấu trúc, khối u hay sỏi thận.
- Xét nghiệm chức năng thận: Đối với trẻ em có nguy cơ cao hoặc nghi ngờ suy thận, các xét nghiệm bổ sung khác như xét nghiệm dẫn truyền và chức năng của các kết quả thử nghiệm thận có thể được yêu cầu để xác định nguyên nhân suy thận cụ thể.
- Xét nghiệm hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh như chụp CT (Computed Tomography) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để đánh giá chi tiết hơn về cấu trúc và tổn thương của thận.
- Sinh thiết thận: Trong một số trường hợp, việc thực hiện sinh thiết thận có thể được thực hiện để lấy mẫu mô thận để đánh giá tổn thương và chẩn đoán chính xác hơn.
Phương pháp điều trị suy thận ở trẻ em
1. Chế độ ăn uống
Trẻ bị suy thận mạn tính thường rất dễ bị suy dinh dưỡng do ăn không đủ (chán ăn, buồn nôn…), rối loạn chuyển hóa (hạn chế protein quá mức), rối loạn hormone, nhiễm độc chất thải… Do đó, người nhà cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng của trẻ. Vì nguồn dinh dưỡng trẻ bổ sung mỗi ngày sẽ quyết định hiệu quả điều trị bệnh. Cần bổ sung đạm, kali, photpho và kiểm soát lượng nước hằng ngày.
2. Dùng thuốc
Các loại thuốc thường được bác sĩ kê đơn chữa bệnh suy thận cho trẻ là prednisone và prednisolon. Thuốc giúp giảm hấp thu protein trong nước tiểu và thuyên giảm tình trạng sưng phù cho trẻ. Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định trẻ sử dụng thêm thuốc lợi tiểu, thuốc giảm axit uric trong máu… Nếu bệnh tiến triển nặng, trẻ có thể được yêu cầu nhập viện để truyền albumin.
3. Ghép thận
Trong một số trường hợp cần thiết trẻ buộc phải thay thận để duy trì sự sống. Ghép thận không phải là cắt bỏ thận bệnh rồi ghép quả thận mới ở đúng vị trí cũ. Ghép thận thực chất là lấy một quả thận của người khỏe mạnh hay một quả thận còn tốt của người đã bị chết não để ghép vào bụng.
4. Lọc máu
Lọc máu là phương pháp được áp dụng cho trẻ bị suy thận nặng, chức năng thận bị suy giảm dưới 50%. Ngoài việc dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, trẻ cần được tiến hành lọc máu suốt đời mới có khả năng duy trì được sự sống. Thời gian lọc máu cần được tuân thủ nghiêm ngặt, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe.
Cách phòng ngừa suy thận ở trẻ em
- Trẻ có khả năng bị suy thận bẩm sinh từ khi còn trong bụng mẹ. Vì thế, trong thai kỳ, thai phụ cần thường xuyên khám thai để phát hiện sớm những dị tật bẩm sinh cũng như bệnh suy thận ở trẻ.
- Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn của trẻ. Người nhà nên cho trẻ bổ sung các loại thực phẩm ít chất béo, ăn nhiều rau củ quả, uống đủ nước mỗi ngày kết hợp vận động phù hợp.
- Thường xuyên đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ (6 tháng/lần) để sớm phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị kịp thời.
- Khi trẻ bị bệnh, người nhà tuyệt không tự ý mua thuốc theo triệu chứng, tránh cho trẻ uống thuốc bừa bãi. Điều này sẽ gây ảnh hưởng lớn tới chức năng thải độc của thận.
Sử dụng nhân sâm canada và đông trùng hạ thảo để phòng ngừa và điều trị suy thận ở trẻ em được không?
Từ xưa, nhân sâm canada và đông trùng hạ thảo được ví là thần dược trị được “bách bệnh” và được áp dụng trong nhiều phương pháp điều trị bệnh ngày nay vì những công dụng tuyệt vời. Đặc biệt nhân sâm canada và đông trùng hạ thảo còn có công dụng giúp điều trị và phòng ngừa suy thận cực kì hiệu quả.
- Nhân sâm Canada: Nhân sâm Canada được cho là có tính chất chống viêm và chống oxy hóa, có thể giúp bảo vệ các tế bào thận khỏi tổn thương gây ra bởi các gốc tự do và viêm nhiễm. Ngoài ra, nhân sâm cũng được cho là có khả năng cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ quá trình phục hồi của các tế bào thận.
- Đông trùng hạ thảo: Đông trùng hạ thảo được cho là có tính chất bảo vệ và tăng cường chức năng thận. Nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng đông trùng hạ thảo có khả năng bảo vệ các tế bào thận khỏi tổn thương do vi khuẩn, oxy hóa và viêm nhiễm. Ngoài ra, nó cũng được cho là có tác động tích cực đến lưu thông máu trong thận và cân bằng chất điện giải.
Bài viết này là những thông tin Bảo Bối chia sẻ đến bạn về cách nhận biết sớm tình trạng thận yếu ở trẻ em và những phương pháp giúp điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích trong hành trình chăm sóc con cái ngày càng khỏe mạnh nhé.
